Topik

Familyası: Uskumrugiller (Scombridae).

Yaşadığı yerler: Atlas Okyanusu, Akdeniz ve Karadeniz’de.

Özellikleri: Sırtı mavi ve çizgili, yanları gümüşî renkte bir deniz balığı. Boyu bir metre kadar olabilir. Konservecilikte önemlidir.

Çeşitleri: Denizlerimizde tek türdür. Yaşa göre, kestâne palamudu, çingene palamudu, palamut, torik, sivri, altıparmak gibi isimler alır. Uskumrugiller familyasından eti lezzetli bir balık. Torik ve palamut aynı tür balığın farklı yaşlardaki isimleridir. Sırtı mavimtrak, yan ve karın kısmı gümüşîdir. Tombul vücudu yanlardan basık olup, her iki uçta daralır. Kafası kabaca sivrilmiş, kuyruk sapı ince uzundur.

Göğüs yüzgeçleri bölgesi ufak, sık pullarla kaplıdır. İki sırt yüzgeci vardır. İkinci sırt ve anal yüzgeci, kuyruğa doğru küçük yüzgeççikler (pinnul) tâkip eder. Ağzı sivri ve kuvvetli dişlerle kaplıdır. Küçük balıklarla beslenir. Yüzme kesesi yoktur. Saatte 40 km hızla yüzerler. Palamutların ağızları biraz açık, göğüs yüzgeçleri gerilmiş, sırt yüzgeçleri kısılmış olarak yüzdükleri görülür. Solungaçlarını havalandırmak ve batmamak için devamlı yüzmeleri gerekir. Palamut aslen Akdeniz balığıdır. Belirli aylarda Karadeniz ve Marmara’ya iniş çıkışlar yapar. Mayıs ortalarından başlayarak haziran sonu veya temmuz başlangıcına kadar ürer.

Uskumruların tersine olarak, Ege ve Marmara’dan Karadeniz’e yumurtlamaya çıkar. Sonra tekrar geldikleri yerlere dönerler. Bu balığın büyüklüklerine göre her yaşın bir adı vardır. En küçüğü “kestane palamudu”dur. Çifti 450 gram gelir. Sonra “çingene palamudu” adını alır. Çifti 750 grama yaklaşır. Onun da büyüğü “palamut”tur, 1-2 kg gelir. Palamuda iki yaşında “torik”, üç yaşında “sivri”, daha büyüklerine “piçota” veya “altıparmak” denir. Beş yaşındaki bir azman torik 10 kiloya yakın gelir. Palamut denizlerimizde çok tutulan lezzetli bir balıktır. Eti esmerdir. Enine veya uzunlamasına kesilen dilimler şeklinde kızartılarak yenir. Konservecilikte de önemli bir yer tutar.