Laringoskopi

Lareks (gırtlak) muayene metodlarının en önemlisi. İndirekt ve direkt laringoskopi olmak üzere iki çeşidi vardır. İndirekt laringoskopi: On sekizinci asırda, İtalyan müzik hocası olan Manuel Garcia tarafından keşfedilmiştir. Sesin meydana gelişini anlamak için, ağız içine konan küçük bir aynadan yansıyan hayalleri, önündeki başka bir aynada görebilme fikrinden istifâde etmiştir. Bugün, Manuel Garcia’nın kullandığı ışık kaynağı yerine, doğrudan alın aynasından veya masa lâmbasından akseden elektrik ışığı kullanılmaktadır.

Bu metod ile muayenedeki gerekli malzemeler şunlardır: Alın aynası ve ışık kaynağı, kare şeklinde kuru gaz bezi parçaları, larenks aynaları, sıcak su veya alkol lambası, anestezik sprey. Hasta, muayene koltuğuna, sırtı arkaya tam dayanmış şekilde, dik olarak oturtulur. Hastanın elleri, muayene koltuğunun kenarını tutacaktır. Alkol lâmbası alevinde veya sıcak suda ayna ısıtılır. Aynanın metal kısmını hekim kendi eline temas ettirerek sıcaklığını kontrol eder. Bunu müteakip bir gaz bezi parçası ile hastanın dili ucundan tutulup dışarı çekilir. Hekim larenks aynasını dikkatli bir şekilde hastanın ağzından içeri sokar, fakat dil köküne ve yutak arka tarafına değdirmemeye çalışır.

Larenks önce istirahat hâlinde görülmeye çalışılır. Daha sonra hastaya “A” ve “Hi” seslerini çıkarması söylenerek, ses tellerinin durumu incelenir. Yutak arka duvarına % 2’lik pantocain veya kokain gibi lokal anestezik madde hafifçe püskürtülürse, hasta için pek hoş olmayan öğürtü refleksi kontrol altına alınabilir. Muayene, dâimâ bir sıra tâkip edilerek yapılmalıdır. Önce dil kökü, epiplot kıkırdağı, sinüs piriformisler, aritenoit kıkırdaklar, ses telleri, ses teli kıvrımları ve bunların ön arka kısımları detaylarıyla görülmelidir.

Direkt laringoskopi: Eğer indirekt laringoskopik muayene ile larenks yeteri kadar görülemiyorsa (bâzı çocuklar, uyum sağlayamayan büyükler, larenksin görülmesine engel teşkil edecek marazî durumları olan hastalarda), o zaman özel eğitimi ve âleti gerektiren direkt laringoskopik muayene yapılarak, detaylı bilgi elde edilebilir. Laringoskop denilen, ışığı üst veya alt uçta bulunan boru şeklinde âletle muâyene olunur. Her yaş ve cinsteki kişilere kolaylıkla uygulanabilir. Genellikle hastâne şartlarında ve sırtüstü yatar pozisyonda yapılır. Hastaların durumuna ve cerrahın tercihine bağlı olarak genel veya lokal anestezi uygulanabilir.

Yapılış şekli: Mîdenin boş olması ve hastanın önceden hazırlanması(Bir önceki akşamdan antihistaminikle beraber müsekkin verilir.) gerekir. Anestezi de yapıldıktan sonra muâyene masasına yatırılır. Kollar tamamen gevşek olarak iki yana tespit edilmelidir. Bu, omuz ve ense adalelerinin gevşetilmesi için şarttır. Baş, muayene masasında 15 cm yüksekte olmalıdır. Bunun için başın altına yastık konabilir. Laringoskop sağ elle ve dilin sağ tarafından epiplot görülünceye kadar içeriye sokulur.

Sol el hastanın ağzını açmakta ve dili korumaktadır. Epiglotun ucu görülünce laringoskop orta hattâ getirilir ve çevre dokuları incelenir. Bu şekilde yapılan direkt laringoskopide bütün yapılar yukarıdaki sırayla görülebildiği gibi bunlara temas etmek ve laringoskop içinden geçirilen hususî penslerle larenks içindeki yabancı cisimleri almak, biyopsi yapmak, tetkik için ifrazat aspire etmek (emmek) ve hücre toplamak mümkündür. Günümüzde süspansiyon laringoskopları ve cerrahî mikroskoplarının yardımıyla larenks içinde, mikrocerrâhî müdâhale yapma imkânı mevcuttur.