Oniki Parmak Bağırsağı

İnce barsağın mîdeden hemen sonra gelen kısmı. Buranın önemi, ülserin en fazla görüldüğü yer olmasındandır. Karın arka kısmında, omurga ile aortun ön tarafında yer alır. Pankreasın baş kısmını bir halka gibi sarar. İnce barsağın diğer iki kısmından farklı olarak hareketsizdir. Oniki parmak barsağı mîde kapısından başlar, oniki parmak barsağı-boş barsak dirseğinde son bulur.

Ortalama uzunluğu 22 cm’dir. Dört kısımdan meydana gelir. Birinci kısmı “bulbus duodeni” ismini alır. Karaciğerin göbek kısmıyla komşudur. İkinci kısım düşey olarak iner ve sağ böbreğin sağını örter. Üçüncü kısım yatay olarak seyreder, alt ve üst mezenter atardamarları arasında aort ile kesişir. Dördüncü bölümü de dikeye yakın olarak yukarı çıkar. Ağızda başlayan sindirim fonksiyonu mîdeden sonra oniki parmak barsağında devam eder.

Mîdeden asit olarak oniki parmak barsağına gelen yiyecekler buradaki bezlerin alkali (bazik) salgıları ile nötürleştikten sonra, oniki parmak barsağını terkederler. İkinci kısmın iç yüzünde, koni şeklinde iki ufak çıkıntı bulunur. Üstteki çıkıntıya küçük etçik denir ve santorini kanalı gelip buraya ağızlaşır. Büyük etçik içinde ise vater ampulü denilen boşluk bulunur. Karaciğer ve safra kesesinden gelen koledok kanalıyla, pankreastan gelen wirsung kanalı bir veya iki delikle buraya açılır. Oniki parmak barsağında sık olarak ülser görülür. Bu ülserin özelliği, yemeklerden bir iki saat sonra göbeğin hemen sağ üst tarafında ağrıya sebep olmasıdır. Oniki parmak barsağında kanser görülmesi son derece nadirdir.