Larva

Gelişim devreleri gösteren hayvanların yumurtadan çıkan ve kendisini üreten ergin bireylere benzemeyen ilk şekli. Sürfe olarak da bilinir. Kelebeğin larvası, kendisine hiç benzemeyen tırtılıdır. Kurbağanın yumurtadan çıkan siyah renkli ve kuyruklu larvalarına “tetari” veya “iribaş” denir. Larvalar erginlerinden farklı hareketlere sâhiptirler. Denizdeki omurgasızların larvalarının çoğu etraflarındaki “cilia” olarak adlandırılan küçük tüylerin titreşimiyle hareket ederler. Bu larvalar erişkinlerden farklı derinliklerde yaşar ve besin ararlar. Gelişim sonucu değişikliğe uğrayarak ergin şekle dönüşürler.

Kelebek larvası pupa (koza) döneminden sonra kanatlanarak erginleşir. Bir kaç safhada olan bu başkalaşmaya “değişim” (metamorphosis) denir. Değişimi tiroit bezleri kontrol eder. Tiroit bezinin salgısı, vücûdun gelişerek değişimini düzenler. O şekilde kontrol eder ki, hayvan ne küçük kalır ne de çok büyür. Tiroit bezi alınmış bir kurbağa larvası büyümeye devam eder. Fakat hiçbir zaman bir kurbağa biçimi almayıp büyük bir iribaş olarak kalır. Kızböceği, yumurtalarını bir su birikintisi yanına bırakır. Larva, yumurtadan çıkar çıkmaz suya atlayarak, orada besin arar. Bu, hiçbir zaman kızböceğine benzemez. Gelişme sonucu, deri değiştirerek kanatlı hâle geçerek uçmaya başlar. Su larvaları, çoğunlukla kendilerinden küçük mikroorganizmalarla beslenirler. Mikroskobik diatomlar, bunların belli başlı besinlerindendir.

Yumurtalarını karada bırakan böcek cinsi hayvanların larvalarının bir kısmı ipekböceğindeki gibi bitkisel besinlerle beslenir. Balarıları ve yabanarıları sürfelerini kendileri beslerler. Leşçil olan larvalar da vardır. Memeliler, kendilerine benzer yavrular, doğurdukları için bunların larva dönemleri yoktur. Başkalaşım geçiren hayvanların çoğunda larva dönemini, pupa (koza) ve onu da ergin devre tâkip eder. Bu tip canlılara “tam başkalaşım geçirenler” denir. Bâzılarında ise ara devrelerden biri eksik olabilir. Bunların gelişimine de “yarı başkalaşım” adı verilir. Larvaların gelişim süreleri türlere göre birkaç saatten birkaç yıla kadar değişebilir.