Turhan Selçuk

1922-2010

Karikatürcüler Derneği’nin kurucularından olan, Akbaba, Aydede, Yön gibi dergilerde ve Milliyet, Cumhuriyet gibi gazetelerde çalışmış olan Türk karikatürist. En bilinen eseri Abdülcanbaz’dır.

Turhan Selçuk, 1922 yılında, Milas, Muğla’da dünyaya geldi. Henüz ortaokula giderken, Adana’da çıkmakta olan Türk Sözü adlı gazetede ve İstanbul’da yayınlanmakta olan Şut adlı spor dergisinde karikatürleri yayınlandı.

Turhan Selçuk, 1943 yılında, dönemim en önemli mizah dergilerinden birisi olan Akbaba’da çalışmaya başladı. Akbaba’yı Tasvir ve Aydede takip etti. Halit Karay’ın çıkarttığı Aydede’de, başçizer olarak çalıştıktan sonra, kardeşi İlhan Selçuk ile beraber 1952 yılında 41 Buçuk ve 1956 yıllında Dolmuş adlı mizah dergilerini çıkarttı.

Çeşitli mizah dergilerinin yanı sıra, sırasıyla Yeni İstanbul, Yeni Gazete, Akşam, Milliyet, Cumhuriyet gazetelerinde karikatürleri düzenli olarak yayınlanan Selçuk, 1957 yılında, Milliyet gazetesinde çalışırken çizmeye başladığı Abdülcanbaz karakteri ile popülerliğini arttırdı. İlk olarak Aziz Nesin tarafından senaryoları yazılan ve bir süre de Rıfat Ilgaz’ın senaryolarından uyarlanan Abdülcanbaz, serinin başlamasından kısa süre sonra Turhan Selçuk’un senaryo yazımını da üzerine almasıyla tek kişi tarafından yazılan ve çizilen bir seri haline geldi. 1957-1987 yılları arasında aralıksız yayınlanan Abdülcanbaz, 1987 yılında yayın hayatına kısa bir ara vermiş olsa da, 1994 yılında tekrar yayınlanmaya başlandı.

Abdülcanbaz karakteri 1991 yılında PTT tarafından posta pulu olarak basıldı ve tiyatro, sinema uyarlamaları yapıldı. Ünlü karikatürist, Altın Palmiye (1956) ve Gümüş Hurma (1962), İppocampo (1970), Vercelli (1975), Sedat Semavi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü (1984), Cumhurbaşkanlığı Büyük Sanat Ödülü (1997) gibi yurt içinden ve dışından pek çok büyük ödüle layık görüldü.

Turhan Selçuk, 11 Mart 2010 perşembe günü, karın içindeki aort damarının yırtılması nedeniyle ameliyat olmasından bir gün sonra, yoğun bakımda bulunduğu Acıbadem Maslak Hastanesi’nde hayata gözlerini yumdu.