Uday Shankar

1900-1977

Hindistan’da modern dansın öncüsü olarak bilinen dansçı ve koreograf. Batı kökenli modern dans tekniklerini Hindistan’a ait yerel öğeler ile başarıyla birleştirmeyi başarmış olan Shankar, pek çok otorite tarafından 20. yy’ın en başarılı dansçı ve koreograflarından birisi olarak gösterilmektedir.

Uday Shankar, 8 Aralık 1900 tarihinde, Udaipur, Rajasthan, Hindistan’da dünyaya geldi. Babası Shyam Shankar, Jhalawar’da çalışan başarılı bir dava avukatı olan Shankar’ın ailesi, Bangaleş kökenliydi.

Babasının işi ve aldığı eğitimler nedeniyle sürekli yurt dışında olması nedeniyle amcasının Nasratopur’da bulunan evinde annesi ve kardeşleri ile beraber büyüyen Shankar, 18 yaşındayken, daha iyi bir eğitim alabilmesi için Mumbai’ye yerleşti ve burada J.J. Sanat Okulu ve Gandharva Mahavidyalaya Enstütüsünde sanat ve dans eğitimi aldı. 1920 yılında ise babasının yanına, Londra’ya taşınan Shankar, şehrin köklü sanat okullarından Royal College of Art’da eğitimine devam etti.

Her ne kadar Hindistan’ın yerel dansları ile ilgili resmi bir eğitim almamış olsa da, Shankar bu konuda doğuştan yetenekliydi. Avrulpa’da kaldığı süre içerisinde batı ve Hint danslarının yapısını birleştirerek hi-dance adı verilen yeni bir form oluşturmayı başardı.

Otantik Hint danslarını modern bir forma kavuşturmayı amaçladığı sırada, efsanevi Rus balet Anna Pavlova ile tanışan Shankar, Pavlova sayesinde amaçladığınnı yapma imkanı buldu. Yaklaşık bir buçuk yıl boyunca Rus baletle beraber çalışan genç dansçı, bu süre içerisinde Hint danslarını temel alan bale gösterileri sahneye koymayı başardı.

Pavlova ile olan birlikteliğinin sona ermesinin ardından Paris’e taşınan Shankar, burada Avrulpa’nın ilk Hint Dansları Topluluğu’nu kurdu. 1931 yılında, Paris’de bulunan Champs-Elysees Theatre’da ilk gösterisini gerçekleştiren ünlü dansçı, bundan kısa bir süre sonra Avrulpa’nın tamamını ve Amerika’yı kapsayan yedi yıllık bir tura çıkarak sanatını insanlara tanıttı.

1938 yılında Hindistan’a geri taşınan Shankar, burada açtığı kültür merkezi sayesinde ileriki yıllarda üne kavuşacak olan pek çok oyuncu ve dansçıyı eğitme fırsatı buldu. 1942 yılında, maddi yetersizliklerden dolayı kültür merkezini kapatmak zorunda kaldı ve 1948 yılında, tek sinema filmi olan Kalpana’yı çekti.

1942 yılında Amala Shankar ile evlenen Uday Shankar, bu evlilikten Mamata ve Ananda adlı iki çocuğa sahip oldu. Shankar, 26 Eylül 1977 tarihinde hayata gözlerini yumdu.