Eşeysiz üreme

Tek ata bireyden kendine benzeyen canlıların oluşması olayıdır. Eşeysiz üremenin kilit olayı mitoz bölünmedir. Bu bakımdan çeşitliliği arttırmaz. kalıtım maddesi ata bireyde ne ise oğul bireylerde de odur.

Başlıca eşeysiz üreme şekilleri:

1. Bölünme

2. Sporlanma

3. Tomurcuklanma

4. Vejetatif üreme

1. Bölünerek Üreme:

• En hızlı üreme şekilidir.

• Mitoz ve endomitozla olur.

• Regenerasyon (yenilenme) basit yapılı çok hücrelilerde bir üreme biçimidir. Toprak solucanı, planaria deniz yıldızı gibi canlılarda eksilen kısımlar yenilenerek bölünen parça sayısı kadar canlı oluşabilir. • İleri evrimli canılarda bazı organlara ait hücrelerde yenilenebilir.Örnek: İnsanda dil, karaciğer gibi.

2. Sporla Üreme: Sıtma paraziti, karayosunları, eğrelti otları gibi canlılarda görülen bir çoğalma şeklidir. Çiçeksiz bitkilerde sporlanma kalıtsal çeşitliliğe neden olacak biçimde diploid kromozomlu ana bireyden mayoz bölünmeyle oluşur. Uygun koşulda çimlenerek yeni birey oluşturur.Bazı su yosunları ve mantarlar spor oluştururlar.

3. Tomurcuklanma: Maya mantarlarında, hidrada (sölenter) süngerler, bazı protistalarda görülür. Bazı çiçeksiz bitkilerde de bir çoğalma şeklidir.Ata birey üzerinde oluşan bir çıkıntı (tomurcak) büyüyerek bir birey olur. Oluşan birey ana bireyden ayrılabilir ya da birlikte kalarak koloni oluşturur.

4. Vegetatif Üreme: Ata bireyden ayrılan bir parçadan yeni birey oluşur. Çiçekli bitkiler örnek verilir.

• Soğanlı bitkilerde depo gövdeden

• Göz yaşı bitkisinde yapraklardan

• Çilek gibi sürünücü gövdelerin köklenmesinden

• Doku kültürlerinden vegetatif üreme yapılır.